Jakie klauzule abuzywne znajdują się w umowach frankowych? – zobacz przykłady najczęstszych niedozwolonych zapisów

Klauzule abuzywne znajdujące się w umowach frankowych otwierają kredytobiorcom drogę do odfrankowienia, a nawet unieważnienia umowy kredytu. Przepisy jasno wskazują, że bank nie może nadużywać swojej silniejszej pozycji i wprowadzać postanowień, które naruszałyby prawa konsumenta. Jeśli natomiast to zrobi, postanowienia tego rodzaju uznaje się za nieważne. I choć umowy frankowe różnią się między sobą, to pewne zakazane zapisy pojawiają się w nich szczególnie często. O jakich postanowieniach mowa? Jak możesz sprawdzić, czy Twoja umowa zawiera klauzule niedozwolone? I co zrobić w takiej sytuacji?

Czym są klauzule abuzywne?

Zacznijmy od krótkiego przypomnienia, czym w ogóle są klauzule abuzywne. To nic innego jak tzw. niedozwolone postanowienia umowne. Chodzi o takie zapisy w umowach kredytów frankowych, które wykorzystywały przewagę banku nad Tobą jako konsumentem.

Umowa kredytu powinna być sformułowana w taki sposób, by po pierwsze frankowicz miał świadomość, na co się zgadza, po drugie – rozumiał idące za tym ryzyko i po trzecie – by w ramach udzielonego kredytu rozkład praw i obowiązków stron był sprawiedliwy.

Z tego powodu przepisy wprowadzają zakaz ustanawiania w umowach między przedsiębiorcą (w tym wypadku bankiem) a konsumentem postanowień, które rażąco naruszają interesy tego drugiego i nie są z nim ustalone indywidualnie.

A jak to wyglądało w praktyce? Frankowicze bez wykształcenia prawniczego czy finansowego i bez doświadczenia pracy w banku oraz znajomości mechanizmów rządzących rynkiem finansowym, nie byli w stanie zweryfikować, czy umowa jest dla nich korzysta i czy bank udzielający kredytu nie nadużywa swoich praw. A niestety tak często się działo. Umowy kredytu CHF często zawierały klauzule abuzywne, które:

• przerzucały całe ryzyko na Ciebie jako konsumenta;
• nie informowały Cię o ryzyku związanym ze zmianą kursu;
• uzależniały wysokość kwoty do spłaty kredytu tabelą kursu, której zmian po pierwsze nie można było przewidzieć w dniu zawarcia umowy, a po drugie – którą bank mógł kształtować właściwie całkowicie dowolnie.

Oczywiście istnieją wyjątki od tej reguły i wśród umów kredytu zawieranych z frankowiczami znajdą się i takie niepodlegające unieważnieniu. Z drugiej strony istnieje naprawdę duża szansa, że znajdą się w nich klauzule niedozwolone. Jak duża? Ok. 97% spraw frankowiczów, które trafiają przed sądy, kończy się sukcesem. Oznacza to, że w aż 97% przypadków sąd dochodzi do wniosku, że umowa zawiera wspomniane klauzule i że można ją unieważnić.

Jakie są skutki klauzul niedozwolonych w umowach kredytów frankowych?

Jeśli zawierając z Tobą umowę kredytu, bank wprowadził do niej niedozwolone postanowienia umowne, to uznaje się je za nieważne od samego początku. Umowę należy więc interpretować w taki sposób, jakby nigdy nie znalazły się w niej klauzule abuzywne.

To daje Ci dwie możliwości:

1. odfrankowienie kredytu lub
2. unieważnienie zawartej z bankiem umowy kredytu we frankach

To, która opcja będzie dla Ciebie bardziej korzystna, zależy od konkretnego przypadku. Więcej na ten temat przeczytasz z resztą w artykule w całości poświęconemu odpowiedzi na pytanie co wybrać: odfrankowienie czy unieważnienie umowy kredytu.

W tym momencie skupmy się natomiast na innej kwestii – skąd w ogóle masz wiedzieć, czy Twoja umowa o kredyt we frankach zawierała klauzule abuzywne?

Jak sprawdzić, czy niedozwolone klauzule znajdują się w Twojej umowie kredytowej?

Istnieje aż kilka dróg, które pozwolą Ci sprawdzić, czy Twoja umowa zawiera klauzule abuzywne, a więc czy masz szanse na jej odfrankowienie lub nawet na unieważnienie kredytu we frankach. Możesz zajrzeć do rejestru, który prowadzi prezes UOKiK, specjalnej mapy obejmującej niedozwolone klauzule w umowach frankowych lub skorzystać z pomocy kancelarii.

Niedozwolone klauzule w rejestrze prezesa UOKiK

Po pierwsze Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi rejestr klauzul niedozwolonych. Rejestr ten dotyczy wprawdzie wszelkich klauzul naruszających interesy konsumenta. Znajdziesz w nim jednak także wiele zapisów dotyczących właśnie kredytów frankowych.

Warto więc przejrzeć rejestr i sprawdzić, czy wpisana tam klauzula nie pokrywa się z zapisami w Twojej własnej umowie. Tym bardziej, że po kolejnym przełomowym wyroku TSUE w sprawie C-139/22 Twoja sytuacja jest bardziej korzystna niż kiedykolwiek.

Przed wydaniem wspomnianego wyroku sąd prowadzący postępowanie w Twojej sprawie automatycznie nie mógł zgodzić się ze stanowiskiem UOKiK. Nawet jeśli dane postanowienie już figurowało w rejestrze i tak musiał w ramach konkretnej sprawy upewnić się, że dana klauzula rażąco narusza Twoje interesy. 21 września 2023 roku to się jednak zmieniło i teraz jeśli dana klauzula figuruje w rejestrze i jest analogiczna do tej w Twojej umowie, sąd od razu uzna, że jest ona klauzulą niedozwoloną.

W rejestrze znajdziesz np. takie klauzule abuzywne jak:

1. „Kursy kupna/sprzedaży walut, jak również wysokość spreadu walutowego wyznaczane są z uwzględnieniem poniższych czynników: 1) bieżących notowań kursów wymiany walut na rynku międzybankowym, 2) podaży i popytu na waluty na rynku…”
2. „Raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50″;
3. „ Kredyt jest indeksowany do CHF/USD/EUR, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF/USD/EUR według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millennium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy”.

Mapa klauzul niedozwolonych Rzecznika Finansowego

Kolejnym przydatnym źródłem informacji będzie mapa klauzul niedozwolonych opracowana przez Rzecznika Finansowego. Znajdziesz tam nie tylko informacje dotyczące wszystkich zapisów w umowach do tej pory uznanych za naruszające interesy konsumenta. Każdy z wpisów umieszczonych w rejestrze jest dodatkowo opiniowany przez RF. Możesz więc sprawdzić, czy dany przykład klauzuli abuzywnej w umowie frankowej, który pokrywa się z Twoją własną umową kredytu, daje Ci prawo do unieważnienia kredytu, czy tylko do jego odfrankowienia.

I tak wśród przykładów takich klauzul znajdą się choćby zapisy typu:

1. „kwota spłaty podlega przeliczeniu na złote po kursie sprzedaży waluty kredytu obowiązującym w Banku w dniu dokonania spłaty, zgodnie z Tabelą kursów walut Banku BPH S.A. ogłoszoną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku.”
2. „Kredytobiorca zobowiązuje się do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminie określonym w ust. 3. Spłata kredytu następuje w złotych. Zmiana kursu waluty wpływa na wysokość salda kredytu oraz raty kapitałowo-odsetkowej.”
3. „W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wcześniejsza spłata dokonywana jest w oparciu o kurs sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku w momencie realizacji dyspozycji.”

Warto jednak zaznaczyć, że choć mapa klauzul niedozwolonych jest naprawdę rozległym plikiem, to nie jest rejestrem kompletnym. Nie możesz więc traktować jej jako wyroczni. Jeśli nie znajdziesz w rejestrze zapisu z własnej umowy, to jeszcze nie oznacza, że nie masz już pola manewru i musisz spłacać kredyt na dotychczasowych zasadach.

Klauzuli nie było w rejestrach – czy nadal możliwe jest odfrankowienie lub unieważnienie kredytu?

Każdą sprawę o unieważnienie kredytu lub jego odfrankowienie sąd bada, biorąc pod uwagę okoliczności tej konkretnej sprawy. Tym samym to, że w rejestrze nie ma zapisów pokrywających się z Twoją umową, jeszcze o niczym nie przesądza. Wciąż masz szansę poprawić swoją sytuację finansową.

Skąd jednak wiedzieć, jak sprawa wygląda w Twoim przypadku i czy warto iść do sądu? Tutaj nie ma lepszego rozwiązania niż dokładna analiza umowy. Jako osoba bez wiedzy prawniczej i doświadczenia raczej nie będziesz w stanie ocenić tej kwestii własną rękę. Możesz jednak powierzyć swoją sprawę prawnikom.

Nasza kancelaria dokona analizy Twojej umowy. Powiemy Ci, czy w Twoim przypadku znalazły się w niej klauzule abuzywne i jakie masz możliwości. Jeśli natomiast zdecydujesz się podjąć dalsze kroki i walczyć o swoje prawa w sądzie, wyręczymy Cię na każdym kroku.

Jest o co walczyć, bo w ten sposób raz na zawsze możesz uwolnić się od kredytu we frankach. Orzecznictwo i przepisy stoją po Twojej stronie i jeśli skorzystasz z pomocy wyspecjalizowanej kancelarii, masz ogromne szanse na pozytywne zakończenie sprawy. Do tej pory przeprowadziliśmy już setki spraw i żadnej z nich nie przegraliśmy. Statystyki wyglądają więc naprawdę optymistycznie.

Jeśli chcesz dołączyć do grona zadowolonych frankowiczów, skontaktuj się z nami, a my dokładnie przeanalizujemy Twoją umowę i powiemy Ci, jakie masz możliwości.